ความรู้เกี่ยวกับสงครามโลกครั้งที่ 1

สงครามโลกครั้งที่ 1 (ค.ศ.1914 – 1918)     

     
สงครามโลกครั้งที่ 1 เริ่มใน ค.ศ. 1914 สิ้นสุดใน ค.ศ. 1918 เป็นความขัดแย้ง ระหว่างมหาอำนาจ 2 กลุ่ม คือกลุ่มไตรภาคี (Triple Alliance) ประกอบด้วย เยอรมนี ออสเตรีย – ฮังการี และอิตาลี กับกลุ่มไตรพันธมิตร (Triple Entente) ประกอบด้วย อังกฤษ ฝรั่งเศสและรัสเซียการรบเริ่มขึ้นภายหลังเหตุการณ์ลอบสังหารมกุฎราชกุมารแห่งออสเตรีย –ฮังการีและสิ้นสุดลงด้วย ความพ่ายแพ้ของฝ่ายไตรภาคีหรือฝ่ายมหาอำนาจกลางมีการทำสนธิสัญญาแวร์ซาย บังคับให้เยอรมนีและพันธมิตรเสียค่าปฏิกรรมสงครามจำนวนมหาศาลและเสียดินแดนให้แก่ฝ่ายไตรพันธมิตร

สาเหตุของสงครามโลกครั้งที่ 1
1. ลัทธิชาตินิยมใน ค.ศ. 1870 บิสมาร์กได้ดำเนินกุศโลบายจนเกิดสงครามฝรั่งเศส – ปรัสเซีย (Franco-Prussian War) จากนั้นได้พยายามดำเนินนโยบายการโดดเดี่ยวฝรั่งเศสปรัสเซียเป็นฝ่ายชนะ ฝรั่งเศสต้องยอมสูญเสียแคว้น อัลซาสและลอร์เรนการสงครามทำให้รัฐเยอรมันสามารถรวมตัวกัน และต่อมาสถาปนาเป็นจักรวรรดิเยอรมันทั้งนี้เพราะบิสมาร์กเชื่อมั่นว่า นโยบาย“เลือดและเหล็ก” เท่านั้นที่จะช่วยให้รัฐเยอรมันรวมกันเป็นประเทศได้
2. ลัทธิจักรวรรดินิยมอันเป็นผลมาจากการปฏิวัติอุตสาหกรรม ทำให้ประเทศต่าง ๆ แสวงหาตลาดระบายสินค้าและแหล่งวัตถุดิบป้อนโรงงานอุตสาหกรรมจึงก่อให้เกิด ความขัดแย้งด้านผลประโยชน์
3. การแบ่งกลุ่มพันธมิตรยุโรปมหาอำนาจยุโรปมีความขัดแย้งกัน จึงจำเป็นต้องมีพันธมิตรไว้เป็นพวกทำให้มหาอำนาจแบ่งเป็น 2 กลุ่ม
          1. กลุ่มไตรภาคี (Triple Alliance) ประกอบด้วยเยอรมนี ออสเตรีย – ฮังการีี และอิตาลี ต่อมาอิตาลีถอนตัว กลุ่มนี้เรียกว่า “กลุ่มมหาอำนาจกลาง” (Central Powers)
          2. กลุ่มไตรพันธมิตร (Triple Entente) ประกอบด้วย อังกฤษ ฝรั่งเศส และรัสเซียต่อมามีอิตาลีเข้าร่วมกลุ่มด้วยเรียกว่า “กลุ่มสัมพันธมิตร” (Allied Powers)
4. ความขัดแย้งในคาบสมุทรบอลข่านสาเหตุของปัญหาเกิดจากการพยายามรักษาอำนาจและอิทธิพลระหว่างออสเตรีย –ฮังการี กับรัสเซียโดยรัสเซียต้องการใช้คาบสมุทรบอลข่านเป็นทางออกสู่ทะเลทางใต้ของตนและ ต้องการขึ้นเป็นผู้นำของชนชาติสลาฟ (Slav)ในคาบสมุทรบอลข่านอันมีเชื้อสายเดียวกับรัสเซีย

ชนวนของสงครามโลกครั้งที่ 1      
มกุฎราชกุมารแห่งออสเตรีย – ฮังการี คือ อาร์ชดยุค ฟรานซิส เฟอร์ดินานด์กับพระชายาเคาน์เตส โซเฟีย โชเทกซ์ ถูกลอบปลงพระชนม์ในวันที่ 28 มิถุนายน ค.ศ. 1914 ที่เมืองซาราเจโว เมืองหลวงของบอสเนีย คนร้ายชื่อ กาฟริโล พรินซิปเป็นนักศึกษาชาวบอสเนีย สัญชาติเซอร์เบีย

ผลของสงครามโลกครั้งที่ 1
สงครามโลกครั้งที่ 1 สิ้นสุดลง โดยฝ่ายเยอรมนีพ่ายแพ้ยอมยุติสงครามผลของสงครามได้สร้างความเสียหายอย่างใหญ่หลวงให้แก่ 2 ฝ่าย คือ
1. ด้านสังคม สงครามโลกครั้งที่ 1 ทำให้มีผู้เสียชีวิตหลายล้านคน ผู้บาดเจ็บและทุพพลภาพจำนวนมาก หลายคนเป็น โรคจิตที่เกิดจากการกลัวภัยสงครามอีกทั้งเกิดปัญหาชนพลัดถิ่น
2. ด้านการเมือง ประเทศมหาอำนาจเดิม ได้แก่เยอรมนี ออสเตรีย –ฮังการี และตุรกี เป็นฝ่ายพ่ายแพ้ต้องทำสนธิสัญญาสันติภาพที่ประเทศผู้ชนะร่างขึ้น5 ฉบับ คือสนธิสัญญาแวร์ซายส์ทำกับเยอรมนี สนธิสัญญาแซงต์แยร์แมงทำกับออสเตรีย สนธิสัญญาเนยยี ทำกับบัลแกเรีย สนธิสัญญาตริอานองทำกับฮังการี และสนธิสัญญาแซฟส์ทำกับตุรกี(ต่อมาเกิดการปฏิวัติในตุรกีจึงมีการทำสนธิสัญญาใหม่เรียกว่า “สนธิสัญญาโลซานน์”) และยุโรปโดยรวมอ่อนแอลง  
3. ด้านเศรษฐกิจ สงครามครั้งนี้มีค่าใช้จ่ายอย่างมหาศาลในการผลิตอาวุธใหม่ ๆที่มีอำนาจทำลายล้างสูงกว่าการทำสงครามในอดีต เช่น รถถัง เรือดำน้ำ แก๊สพิษ ระเบิด เป็นต้น เพื่อหวังชัยชนะหลังสงครามสิ้นสุดฝ่ายแพ้ต้องจ่ายค่าปฏิกรรมสงคราม ส่วนฝ่ายชนะรับผิดชอบเลี้ยงดูผู้ประสบภัยและบูรณะประเทศจนทำให้เกิดภาวะเศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลก

ผลกระทบของสงคราม  
1. ความพ่ายแพ้ของมหาอำนาจกลางและความหายนะของมนุษยชาติทำให้ประเทศต่าง ๆ มีแนวคิดร่วมกันเพื่อแก้ปัญหาระหว่างประเทศ ด้วยสันติวิธีโดยการก่อตั้งองค์การสันนิบาตชาติขึ้น  
2. เกิดประเทศเอกราชใหม่ ๆ เช่น ลิทัวเนีย แลตเวีย เอสโทเนีย

การประสานประโยชน์หลังสงคราม    
สงครามโลกครั้งที่ 1 นำความสูญเสียมาให้ทั้งผู้แพ้และผู้ชนะในด้านทรัพย์สินและชีวิต ทั้งยังก่อให้เกิดปัญหาสืบเนื่องหลังสงคราม ในด้านสังคม เศรษฐกิจและการเมือง หากไม่หาหนทางขจัดหรือป้องกันสงครามครั้งใหม่ก็จะต้องเกิดขึ้นมาอีก ประเทศทั้งหลายต่างก็ตระหนักในปัญหานี้และพยายามหาช่องทางที่ี่จะไม่ให้เกิดประวัติศาสตร์ซ้ำรอยโดยเฉพาะสหรัฐอเมริกาได้เป็นผู้นำแนวความคิดที่จะสร้างองค์การ ระหว่างประเทศ เพื่อแก้ไขข้อพิพาทหรือความขัดแย้งโดยสันติ มากขึ้นด้วย

***ที่มา
               http://www.sb.ac.th/www_war/war1_1.htm
               http://www.sb.ac.th/www_war/war1_2.htm